Sundhöll Hafnarfjarðar er 80 ára í ár en sundlaugin var opnuð með viðhöfn 29. ágúst 1943. Það var svo ekki fyrr en tíu árum seinna sem byggt var yfir laugina og hún varð að höll. Að vísu var yfirleitt talað um að fara í laugina sem gæti borið vott um hæversku Hafnfirðinga.
Sl. mánudag var tímamótunum fagnað með nokkurri viðhöfn þar sem gamlir starfsmenn fengu blómvönd, og bornar voru fram veitingar.
Nýtt söguskilti um sundkennslu í Hafnarfirði var afhjúpað framan við Sundhöllina þar sem sundkennsla var í fjörunni.
Á veggspjöldum var saga Sundhallarinnar og sundkennslu rakin auk þess sem væntanlegar endurbætur á útisvæði og búningsklefum var kynnt. Stefnt er að því að útisvæðið verði sólbaðsstaður þar sem hægt verður að horfa út á sjóinn á góðviðrisdögum.
Snjór notaður í sundlaugina fyrstu árin
Snemma komu upp hugmyndir um byggingu sundlaugar í bænum. Menn vildu „beita sér fyrir því, að upp kæmist í bænum sundlaug, þar sem börn og æskulýður bæjarins ættu kost á að nema heilnæmustu og gagnlegustu íþrótt allra íþrótta, sund“. Á næstu árum komu fram ýmsar hugmyndir um staðsetningu laugarinnar en það var loks árið 1939 sem lögð var fram teikning, og kostnaðaráætlun, af sundlaug við Krosseyrarmalir og hófust framkvæmdir í október sama ár.
Árið 1943 mátti lesa eftirfarandi frétt af vígslu sundlaugarinnar: „Er hjer um hið merkasta fyrirtæki að ræða, sem eflaust á eftir að hafa eigi minni þýðingu fyrir líkamlega hollustu Hafnfirðinga en Sundhöllin fyrir Reykvíkinga. Sjór er notaður í laugina og er hann hitaður upp með miðstöðvarhita. Fullkomin hreinsunartæki eru fyrir vatnið.“
Sundlaugin var opin allt árið en rekstrinum var skipt í þrjú tímabil. Frá 1. nóvember til 1. apríl var hún rekin sem baðhús. Mánuðina apríl, maí, september og október var aðeins vatnið í grynnri enda hennar hitað og hreinsað og var sundlaugin því aðeins í fullri notkun yfir sumarmánuðina.
Árið 1949 var hætt að nota sjó í laugina auk þess sem þá var kolakötlunum skipt út fyrir olíukyndingu.
Samþykkt var að byggja yfir laugina árið 1951 eftir teikningum Guðjóns Samúelssonar og var hún vígð sem sundhöll tveimur árum síðar. Það var svo árið 1976 sem lögð var hitaveita í Sundhöllina en það gjörbreytti rekstrargrundvelli hennar til hins betra. Árið eftir voru settar upp tvær setlaugar í sólskýli við laugina.
Ágrip af sögu sundkennslu í Hafnarfirði
Byggðasafn Hafnarfjarðar útbjó sýningu um sögu Sundhallarinnar og sundkennslu í Hafnarfirði í tilefni 80 ára afmæli Sundhallarinnar.
Flutti Heiðrún Eva Konráðsdóttir, sérfræðingur á Byggðasafninu flutti við athöfnina ágrip af sögu sundkennslu í Hafnarfirði.
Bygging sundlaugarinnar var mikil bylting á sínum tíma en áður lærðu bæjarbúar að synda í sjónum. Saga sundlaugarinnar spannar 80 ára en saga sundkennslu í Hafnarfirði nær lengra aftur. Það var árið 1894 sem skipulögð íþróttaiðkun hófst í Hafnarfirði með leikfimikennslu í Flensborgarskólanum. Í skólaskýrslu fyrir þann vetur kom fram að í leikfimi hafi m.a. verið kennt sund á þurru.
Það var þó ekki fyrr en árið 1909 sem eiginleg sundkennsla hófst í Hafnarfirði en það var Ungmennafélagið 17. júní sá um kennsluna. Sundkennslan var í fyrstu í sjónum út af Hamarskotsmöl. Árið 1913 tók skólanefnd barnaskólans við umsjón kennslunnar, eftir að Ungmennafélagið 17. júní var lagt niður. Árið 1911 var tekin á leigu skúr sem stóð á mölinni og var hann notaður sem sundskáli þar sem nemendur gátu skipt um föt. Sundkennslan fór fyrst fram við Hamarskotsmöl en síðar við Hellufjöru.
Eftir að St. Jósefsspítali tók til starfa árið 1926 var nauðsynlegt að flytja sundkennsluna vegna frárennslisins sem leitt var frá spítalanum niður í sjó. Var sundkennslan þá færð að svokölluðum Gatakletti hér vestur á Krosseyrarmölum og var sundskálinn fluttur með. Sundkennslan var hér í tæpan áratug en var þá flutt yfir fjörðinn að Skiphól við Óseyrartjörn vegna mengunar sem var farið að gæta á svæðinu frá fiskverkunarstöðvum þar.
Snemma komu upp hugmyndir um byggingu sundlaugar í bænum. Það þótti mjög mikilvægt að koma á fót sundlaug enda var sund talin af mörgum heilnæmasta og gagnlegasta íþróttin. Á næstu árum komu fram ýmsar hugmyndir um staðsetningu laugarinnar, en það var loks árið 1939 sem lögð var fram teikning og kostnaðaráætlun af sundlaug við Krosseyrarmalir og hófust framkvæmdir í október sama ár. Sundlaugin var vígð árið 1943. Fyrstu árin var sjór í lauginni og hann hitaður upp með miðstöðvarhita, einnig voru fullkomin hreinsunartæki í lauginni.
Sundlaugin var opin allt árið en yfir veturinn var hún aðeins rekin sem baðhús. Að vori og hausti var aðeins helmingur laugarinnar opinn en sumarmánuðina var full starfsemi í lauginni.
Árið 1949 var hætt að nota sjó í laugina auk þess sem þá var kolakötlunum skipt út fyrir olíukyndingu. Samþykkt var að byggja yfir laugina árið 1951 og var hún vígð sem sundhöll tveimur árum síðar eða árið 1953. Það var svo árið 1976 sem lögð var hitaveita í Sundhöllina en það gjörbreytti rekstrargrundvelli hennar til hins betra. Árið eftir voru settar upp tvær setlaugar í sólskýli við laugina.
Í þessi 80 ár hefur sundlaugin þjónað Hafnfirðingum og heldur því vonandi áfram um ókomna tíð.
